A New Central Scheme for Forest Rights Act (FRA) Implementation: An Analysis
UPSC Relevance
Prelims: Indian Polity and Governance (Statutory bodies, Rights Issues), Government Schemes (DAJGUA), Environment & Ecology (Forest Rights), Key Legislations (Forest Rights Act, 2006).
Mains:
GS Paper 2 (Polity, Governance, Social Justice):
Welfare schemes for vulnerable sections of the population.
Statutory, regulatory and various quasi-judicial bodies.
Functions and responsibilities of the Union and the States, issues and challenges pertaining to the federal structure.
Mechanisms, laws, institutions and Bodies constituted for the protection and betterment of these vulnerable sections.
GS Paper 1 (Indian Society): Issues related to tribal communities and their rights.
GS Paper 3 (Environment): Conservation issues, rights of forest dwellers.
Key Highlights from the News (വാർത്തയുടെ പ്രധാന ഹൈലൈറ്റുകൾ)
2006-ൽ വനാവകാശ നിയമം (Forest Rights Act - FRA) നിലവിൽ വന്നതിന് ശേഷം ആദ്യമായി, നിയമം നടപ്പിലാക്കുന്നതിനായി കേന്ദ്രസർക്കാർ നേരിട്ട് ഫണ്ട് നൽകാൻ ആരംഭിച്ചു.
'ധർത്തി അബ ജൻജാതീയ ഗ്രാം ഉത്കർഷ അഭിയാൻ' (Dharti Aba Janjatiya Gram Utkarsh Abhiyaan - DAJGUA) എന്ന കേന്ദ്ര പദ്ധതിയുടെ ഭാഗമായാണ് ഇത്.
ഈ പദ്ധതി പ്രകാരം 18 സംസ്ഥാനങ്ങളിലും കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലുമായി 324 ജില്ലാതല FRA സെല്ലുകളും, 17 സംസ്ഥാനതല FRA സെല്ലുകളും സ്ഥാപിക്കാൻ കേന്ദ്ര ആദിവാസി കാര്യ മന്ത്രാലയം (Union Ministry of Tribal Affairs) അനുമതി നൽകി.
ഈ പുതിയ FRA സെല്ലുകളുടെ പ്രവർത്തനച്ചട്ടങ്ങൾ വരുന്നത് DAJGUA പദ്ധതിയിൽ നിന്നാണ്, അല്ലാതെ 2006-ലെ മുഖ്യ വനാവകാശ നിയമത്തിൽ നിന്നല്ല.
അവകാശവാദികളെയും ഗ്രാമസഭകളെയും രേഖകൾ തയ്യാറാക്കുന്നതിനും ഡാറ്റാ മാനേജ്‌മെന്റിനും സഹായിക്കുക മാത്രമാണ് ഈ സെല്ലുകളുടെ ലക്ഷ്യമെന്നും, നിയമപരമായ തീരുമാനങ്ങളിൽ ഇടപെടില്ലെന്നും സർക്കാർ ഉദ്യോഗസ്ഥർ പറയുന്നു.
എന്നാൽ, ഇത് വനാവകാശ നിയമത്തിന് പുറത്തുള്ള ഒരു "സമാന്തര സംവിധാനം" (parallel mechanism) ആയി മാറുമോ എന്ന് ആക്ടിവിസ്റ്റുകൾ ആശങ്ക പ്രകടിപ്പിക്കുന്നു.
മാർച്ച് 2025-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, രാജ്യത്താകെയുള്ള 51.11 ലക്ഷം വനാവകാശ ക്ലെയിമുകളിൽ 14.45% കെട്ടിക്കിടക്കുകയാണ്. തീർപ്പാക്കിയ ക്ലെയിമുകളിൽ 42 ശതമാനവും നിരസിക്കപ്പെട്ടു.
COMMENTS