Urban Mobility in India: Challenges and Sustainable Alternatives
UPSC Relevance
Prelims: Indian Economy (Infrastructure, Urbanization), Governance (Government Schemes), Environment & Ecology (E-mobility).
Mains:
GS Paper 1: Social Issues ("Urbanization, their problems and their remedies").
GS Paper 3: Infrastructure (Energy, Roads, Railways, etc.), Economy (Investment models), Environment (Conservation, Climate Change).
GS Paper 2: Governance ("Government policies and interventions for development in various sectors").
Key Highlights of the News
Urban Mobility Challenge (നഗര ഗതാഗതത്തിലെ വെല്ലുവിളി): 'വികസിത് ഭാരത് 2047' (Viksit Bharat by 2047) എന്ന ലക്ഷ്യത്തിലേക്കുള്ള യാത്രയിൽ, ഇന്ത്യയുടെ ദ്രുതഗതിയിലുള്ള നഗരവൽക്കരണം (urbanization) വലിയ ഗതാഗത വെല്ലുവിളികൾ ഉയർത്തുന്നു.
Current Government Focus (സർക്കാരിന്റെ നിലവിലെ ശ്രദ്ധ): നഗരങ്ങളിലെ ഗതാഗത പ്രശ്നങ്ങൾ പരിഹരിക്കുന്നതിനായി സർക്കാർ പ്രധാനമായും മെട്രോ ശൃംഖലകളിലും (Metro networks) ഇ-ബസുകളിലും (e-buses) ആണ് ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നത്. ഇതിനായി 'പിഎം ഇ-ബസ് സേവ' (PM e-Bus Sewa), 'പിഎം ഇ-ഡ്രൈവ്' (PM e-Drive) തുടങ്ങിയ പദ്ധതികൾ ആവിഷ്കരിച്ചിട്ടുണ്ട്.
Limitations of Current Approach (നിലവിലെ സമീപനത്തിന്റെ പരിമിതികൾ):
Metros: വളരെ ചെലവേറിയതും, നിർമ്മാണത്തിന് ദീർഘസമയം ആവശ്യമുള്ളതുമാണ്. മിക്ക മെട്രോകളും പ്രവർത്തനച്ചെലവ് പോലും തിരിച്ചുപിടിക്കുന്നില്ല.
E-Buses: ഉയർന്ന പ്രവർത്തനച്ചെലവും, ബാറ്ററി മാറ്റിവെക്കുന്നതിനുള്ള വലിയ ചെലവും കാരണം ദീർഘകാലാടിസ്ഥാനത്തിൽ സാമ്പത്തികമായി ലാഭകരമല്ല.
Low Public Transport Access (പൊതുഗതാഗതത്തിന്റെ കുറഞ്ഞ ലഭ്യത): ഇന്ത്യയിലെ നഗരവാസികളിൽ 37% പേർക്ക് മാത്രമേ പൊതുഗതാഗതം എളുപ്പത്തിൽ ലഭ്യമാകൂ.
Proposed Alternatives (നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ട ബദലുകൾ): സർക്കാർ അവഗണിക്കുന്ന ട്രാമുകൾ (trams), ട്രോളിബസുകൾ (trolleybuses) എന്നിവ, ദീർഘകാലാടിസ്ഥാനത്തിൽ കൂടുതൽ സുസ്ഥിരവും സാമ്പത്തികമായി ലാഭകരവുമാണെന്ന് ലേഖനം വാദിക്കുന്നു.
Life Cycle Cost Analysis: ഒരു 'ലൈഫ് സൈക്കിൾ കോസ്റ്റ് അനാലിസിസ്' (life cycle cost analysis) അനുസരിച്ച്, ട്രാമുകൾക്ക് ദീർഘകാലാടിസ്ഥാനത്തിൽ ലാഭമുണ്ടാക്കാൻ കഴിയുമെന്നും, ഇ-ബസുകൾക്ക് വലിയ നഷ്ടം സംഭവിക്കുമെന്നും പറയുന്നു.
Key Concepts Explained
Urban Mobility (നഗര ഗതാഗതം):
നഗരപ്രദേശങ്ങളിൽ ആളുകളുടെയും ചരക്കുകളുടെയും സഞ്ചാരത്തെയാണ് ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. കാര്യക്ഷമമായ നഗര ഗതാഗതം ഒരു നഗരത്തിന്റെ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയ്ക്ക് അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്.
Last-mile Connectivity (അവസാന മൈൽ കണക്റ്റിവിറ്റി):
ഒരു പ്രധാന ഗതാഗത കേന്ദ്രത്തിൽ നിന്ന് (ഉദാ: മെട്രോ സ്റ്റേഷൻ, ബസ് സ്റ്റോപ്പ്) യാത്രക്കാരന്റെ അന്തിമ ലക്ഷ്യസ്ഥാനത്തേക്കുള്ള (വീട്, ഓഫീസ്) യാത്രയുടെ അവസാന ഭാഗമാണിത്.
ഇന്ത്യയിലെ നഗര ഗതാഗതത്തിലെ ഒരു പ്രധാന വെല്ലുവിളിയാണിത്.
Life Cycle Cost Analysis (ലൈഫ് സൈക്കിൾ കോസ്റ്റ് അനാലിസിസ്):
ഒരു ആസ്തിയുടെ (ഉദാ: ഒരു ബസ് അല്ലെങ്കിൽ ട്രാಮ್) ആയുഷ്കാലം മുഴുവനായുള്ള ആകെ ചെലവ് കണക്കാക്കുന്ന രീതിയാണിത്.
പ്രാരംഭ മൂലധനച്ചെലവ്, പ്രവർത്തനച്ചെലവ്, അറ്റകുറ്റപ്പണികൾ, മാറ്റിസ്ഥാപിക്കാനുള്ള ചെലവ് എന്നിവയെല്ലാം ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഒരു പദ്ധതിയുടെ യഥാർത്ഥ സാമ്പത്തികക്ഷമത മനസ്സിലാക്കാൻ ഇത് സഹായിക്കുന്നു.
Trams and Trolleybuses:
Trams (ട്രാമുകൾ): നഗരങ്ങളിലെ റോഡുകളിൽ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുള്ള റെയിൽ പാളങ്ങളിലൂടെ ഓടുന്ന ഇലക്ട്രിക് വാഹനങ്ങളാണിത്.
Trolleybuses (ട്രോളിബസുകൾ): റോഡിന് മുകളിലൂടെയുള്ള വൈദ്യുത ലൈനുകളിൽ നിന്ന് വൈദ്യുതി സ്വീകരിച്ച് ഓടുന്ന ഇലക്ട്രിക് ബസുകളാണിത്. ഇവയ്ക്ക് റെയിൽ പാളങ്ങൾ ആവശ്യമില്ല.
Mains-Oriented Notes
Unplanned Urbanization & Sustainable Solutions:
ഇന്ത്യയിലെ നഗരവൽക്കരണം പലപ്പോഴും ആസൂത്രണമില്ലാത്തതും താറുമാറായതുമാണ്. ഇന്നത്തെ ഗതാഗതക്കുരുക്ക്, മലിനീകരണം, അപകടങ്ങൾ എന്നിവ ഇതിന്റെ ഫലമാണ്.
ഇ-മൊബിലിറ്റിക്ക് (e-mobility) സർക്കാർ നൽകുന്ന ഊന്നൽ, ഇന്ത്യയുടെ കാലാവസ്ഥാ ലക്ഷ്യങ്ങളുമായി (climate goals) യോജിച്ചുപോകുന്നതാണ്. എന്നാൽ, ഏത് സാങ്കേതികവിദ്യയാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നത് എന്നത് ദീർഘകാല സാമ്പത്തിക, പാരിസ്ഥിതിക സുസ്ഥിരതയെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയായിരിക്കണം.
കൊൽക്കത്തയിൽ മുൻപ് വിജയകരമായി പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന ട്രാമുകൾ പോലുള്ള, ഇന്ത്യക്ക് പരിചിതമായതും എന്നാൽ വിസ്മരിക്കപ്പെട്ടതുമായ ഗതാഗത മാർഗ്ഗങ്ങളെ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകത ലേഖനം ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു.
Pros (of current approach - Metros/E-buses):
മെട്രോ, ഉയർന്ന ജനസാന്ദ്രതയുള്ള ഇടനാഴികൾക്ക് (high-density corridors) അനുയോജ്യമാണ്.
ഇ-ബസുകൾ വായുമലിനീകരണം കുറയ്ക്കാൻ സഹായിക്കുന്നു. ട്രാമുകളെ അപേക്ഷിച്ച് നിലവിലുള്ള റോഡുകളിൽ ഇവ എളുപ്പത്തിൽ ഓടിക്കാൻ സാധിക്കും.
Cons (Challenges):
മെട്രോയുടെ നിർമ്മാണ, പ്രവർത്തനച്ചെലവ് വളരെ കൂടുതലാണ്. ടിക്കറ്റ് നിരക്ക് സാധാരണക്കാർക്ക് താങ്ങാനാവുന്നതിലും അപ്പുറമാകാം.
ഇ-ബസുകളുടെ ബാറ്ററി മാറ്റിവെക്കുന്നതിനുള്ള ചെലവ് വളരെ ഉയർന്നതാണ്. ഇത് ദീർഘകാലാടിസ്ഥാനത്തിൽ നഷ്ടത്തിന് കാരണമാകുന്നു.
ഈ രണ്ട് മാതൃകകൾക്കും വലിയ തോതിലുള്ള സർക്കാർ സബ്സിഡികൾ (subsidies) ആവശ്യമാണ്. ഇത് പൊതു ഖജനാവിന് ഒരു വലിയ ഭാരമാണ്.
Balanced View / The Way Forward (സന്തുലിതമായ കാഴ്ചപ്പാട്):
നഗര ഗതാഗതത്തിന് ഒറ്റയടിക്ക് ഒരു പരിഹാരമില്ല. വിവിധ ഗതാഗത മാർഗ്ഗങ്ങളെ സംയോജിപ്പിച്ചുകൊണ്ടുള്ള ഒരു 'മൾട്ടി-മോഡൽ ട്രാൻസ്പോർട്ട് സിസ്റ്റം' (multi-modal transport system) ആണ് ആവശ്യം.
Integrated Planning (സംയോജിത ആസൂത്രണം): ഗതാഗത ആസൂത്രണത്തെ, നഗരത്തിലെ ഭൂവിനിയോഗ ആസൂത്രണവുമായി (urban land-use planning) സംയോജിപ്പിക്കണം.
Holistic Assessment (സമഗ്രമായ വിലയിരുത്തൽ): ഏതെങ്കിലും ഒരു സാങ്കേതികവിദ്യയ്ക്ക് മാത്രം പ്രാധാന്യം നൽകാതെ, ഓരോ റൂട്ടിലെയും ആവശ്യകത അനുസരിച്ച് മെട്രോ, ബസ്, ട്രാಮ್ എന്നിവയുടെയെല്ലാം ഒരു ലൈഫ് സൈക്കിൾ കോസ്റ്റ് അനാലിസിസ് നടത്തി ഏറ്റവും അനുയോജ്യമായത് തിരഞ്ഞെടുക്കണം.
Focus on Last-mile Connectivity: ഫീഡർ ബസുകൾ, ഇ-റിക്ഷകൾ എന്നിവയിലൂടെയും, കാൽനടയാത്രയും സൈക്കിൾ ഉപയോഗവും പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചുകൊണ്ടും അവസാന മൈൽ കണക്റ്റിവിറ്റി മെച്ചപ്പെടുത്തണം.
Financing Models (സാമ്പത്തിക മാതൃകകൾ): പൊതു-സ്വകാര്യ പങ്കാളിത്തം (Public-Private Partnerships - PPPs) പോലുള്ള നൂതന സാമ്പത്തിക മാതൃകകൾ പരീക്ഷിക്കണം.
COMMENTS