Kailash-Manasarovar Yatra: A Confluence of Faith, Geography, and Geopolitics
UPSC Relevance
Prelims: Art and Culture (Pilgrimage sites, Religious beliefs), Geography (Physical Geography - Mountains, Lakes, Rivers; Passes), International Relations (India-China).
Mains: General Studies Paper 1 (Indian Heritage and Culture). General Studies Paper 2 (International Relations - India and its neighborhood- relations).
Key Highlights from the News (വാർത്തയിലെ പ്രധാന ഹൈലൈറ്റുകൾ)
യാത്ര പുനരാരംഭിച്ചു (Yatra Resumed): 2019-ന് ശേഷം ആദ്യമായി കൈലാസ്-മാനസസരോവർ യാത്ര (Kailash-Manasarovar Yatra) ഇന്ത്യൻ തീർത്ഥാടകർക്കായി പുനരാരംഭിച്ചു.
യാത്രയുടെ പശ്ചാത്തലം (Geopolitical Context): 2020-ലെ കോവിഡ് ലോക്ക്ഡൗണും, തുടർന്നുണ്ടായ ഗാൽവാൻ താഴ്വരയിലെ സംഘർഷവും (Galwan Valley clashes) കാരണം യാത്ര നിർത്തിവെച്ചിരുന്നു. ഇന്ത്യയും ചൈനയും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം സാധാരണ നിലയിലാക്കുന്നതിന്റെ ഭാഗമായാണ് ഇപ്പോൾ യാത്ര പുനരാരംഭിച്ചത്.
നയതന്ത്ര പ്രാധാന്യം (Diplomatic Significance): അതിർത്തിയിലെ സംഘർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷം, ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ഒരു പ്രധാന ജനങ്ങളുമായുള്ള സമ്പർക്ക സംവിധാനമായി (people-to-people mechanism) ഇതിനെ കാണുന്നു.
യാത്രയുടെ വഴികൾ (Official Routes): ഇന്ത്യയിൽ നിന്ന് തീർത്ഥാടനം നടത്താൻ കേന്ദ്ര വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയം ഔദ്യോഗികമായി രണ്ട് വഴികളാണ് ഒരുക്കുന്നത്:
ഉത്തരാഖണ്ഡ് വഴിയുള്ള ലിപുലേഖ് പാസ് (Lipulekh Pass).
സിക്കിം വഴിയുള്ള നാഥു ലാ പാസ് (Nathu La Pass).
ചൈനയുടെ നിയന്ത്രണങ്ങൾ (Restrictions by China): തീർത്ഥാടകരുടെ പ്രായം 70 വയസ്സിൽ താഴെയായിരിക്കണം. പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണ കാരണങ്ങളാൽ, മാനസസരോവർ തടാകത്തിൽ പൂർണ്ണമായി മുങ്ങിക്കുളിക്കുന്നതിന് നിയന്ത്രണങ്ങളുണ്ട്.
ബഹുമത പ്രാധാന്യം (Multi-faith Significance): ഈ സ്ഥലം ഹിന്ദുക്കൾക്ക് പുറമെ, ബുദ്ധമതക്കാർ, ജൈനമതക്കാർ, ടിബറ്റിലെ ബോൺ മതക്കാർ എന്നിവർക്കും പുണ്യഭൂമിയാണ്.
COMMENTS