Empowering Women in Agriculture: Challenges and a Path Forward
UPSC Relevance
Prelims: Social Development, Indian Economy (Agriculture), Government Schemes, Environment (Climate Change Adaptation), International Relations (UN Declarations).
Mains:
GS Paper 1: Social Empowerment, Role of women and women's organization, Population and associated issues.
GS Paper 2: Social Justice - "Welfare schemes for vulnerable sections," "Mechanisms, laws, institutions and Bodies constituted for the protection and betterment of these vulnerable sections."
GS Paper 3: Indian Economy (Agriculture, Cropping patterns, Farm subsidies), Inclusive Growth.
Key Highlights of the News
UN Declaration (ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ പ്രഖ്യാപനം): ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ പൊതുസഭ 2026-നെ 'അന്താരാഷ്ട്ര വനിതാ കർഷക വർഷമായി' (International Year of the Woman Farmer) പ്രഖ്യാപിച്ചു.
Women's Contribution (സ്ത്രീകളുടെ സംഭാവന): വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ 60% മുതൽ 80% വരെ ഭക്ഷ്യ ഉത്പാദനം നടത്തുന്നത് സ്ത്രീകളാണ്. ഇന്ത്യയിൽ സാമ്പത്തികമായി സജീവമായ സ്ത്രീകളിൽ 80% പേരും കാർഷിക മേഖലയിലാണ് ജോലി ചെയ്യുന്നത്.
The Core Problem: Lack of Land Ownership (പ്രധാന പ്രശ്നം: ഭൂമിയുടെ ഉടമസ്ഥാവകാശമില്ലായ്മ): ഇന്ത്യയിൽ കാർഷികവൃത്തിയിൽ ഏർപ്പെടുന്ന സ്ത്രീകളുടെ എണ്ണം വളരെ കൂടുതലാണെങ്കിലും, ഭൂവുടമകളിൽ 14% മാത്രമാണ് സ്ത്രീകൾ. ഇത് വായ്പ (credit) ലഭിക്കുന്നതിനും സാമ്പത്തിക സ്ഥാപനങ്ങളെ സമീപിക്കുന്നതിനും അവർക്ക് തടസ്സമാകുന്നു.
Other Challenges (മറ്റ് വെല്ലുവിളികൾ): സാങ്കേതികവിദ്യ (മൊബൈൽ ഫോണുകൾ), കാർഷിക വിവരങ്ങൾ, വിപണി എന്നിവയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനത്തിലും സ്ത്രീകൾ പിന്നിലാണ്.
Impact of Climate Change (കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ ആഘാതം): കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം സ്ത്രീ കർഷകരെ ആനുപാതികമല്ലാതെ ബാധിക്കുന്നു. ഇത് അവരുടെ ഗാർഹിക ഉത്തരവാദിത്തങ്ങൾ വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും കാർഷിക നഷ്ടസാധ്യതകൾ കൂട്ടുകയും ചെയ്യുന്നു.
Government Initiatives (സർക്കാർ പദ്ധതികൾ): മഹിളാ കിസാൻ സശാക്തീകരൺ പരിയോജന (MKSP), സബ്-മിഷൻ ഓൺ അഗ്രികൾച്ചറൽ മെക്കനൈസേഷൻ (SMAM), ദേശീയ ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ ദൗത്യം (NFSM) തുടങ്ങിയ പദ്ധതികളിലൂടെ സർക്കാർ സ്ത്രീ കർഷകരെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു.
A Successful Model: Project ENACT (വിജയകരമായ ഒരു മാതൃക: പ്രോജക്ട് ENACT): ആസാമിലെ നാഗോണിൽ നടപ്പിലാക്കിയ ഈ പ്രോജക്റ്റ്, കാലാവസ്ഥാ വിവരങ്ങൾ, വെള്ളപ്പൊക്കത്തെ പ്രതിരോധിക്കുന്ന വിത്തിനങ്ങൾ, വിപണി ബന്ധങ്ങൾ എന്നിവ നൽകി സ്ത്രീ കർഷകരെ ശാക്തീകരിക്കുന്നതിൽ വിജയിച്ചു.
Key Concepts Explained
Feminization of Agriculture (കാർഷിക മേഖലയുടെ സ്ത്രീവൽക്കരണം):
പുരുഷന്മാർ കാർഷികേതര ജോലികൾക്കായി നഗരങ്ങളിലേക്ക് കുടിയേറുമ്പോൾ, കാർഷിക പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ സ്ത്രീകളുടെ പങ്കാളിത്തം വർധിക്കുന്ന പ്രതിഭാസമാണിത്.
സ്ത്രീകളുടെ അധ്വാനം വർധിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും, ഭൂമി, വായ്പ തുടങ്ങിയ വിഭവങ്ങളുടെ മേലുള്ള അവരുടെ നിയന്ത്രണം അതിനനുസരിച്ച് വർധിക്കുന്നില്ല.
Land Tenure/Ownership (ഭൂമിയുടെ ഉടമസ്ഥാവകാശം):
ഒരു കർഷകനെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഭൂമിയുടെ ഉടമസ്ഥാവകാശം വളരെ പ്രധാനമാണ്. വായ്പ ലഭിക്കുന്നതിനുള്ള ഈടായി (collateral) ഇത് പ്രവർത്തിക്കുന്നു.
സർക്കാർ പദ്ധതികളുടെ ആനുകൂല്യങ്ങൾ ലഭിക്കുന്നതിനും ഭൂമിയുടെ മേലുള്ള അവകാശം അനിവാര്യമാണ്.
Climate Resilience (കാലാവസ്ഥാ അതിജീവനം):
വെള്ളപ്പൊക്കം, വരൾച്ച പോലുള്ള കാലാവസ്ഥാ ആഘാതങ്ങളെ നേരിടാനും, അതിൽ നിന്ന് കരകയറി തങ്ങളുടെ പ്രധാന പ്രവർത്തനങ്ങൾ നിലനിർത്താനുമുള്ള ഒരു സമൂഹത്തിന്റെയോ കാർഷിക വ്യവസ്ഥയുടെയോ കഴിവിനെയാണ് ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്.
Self-Help Groups (SHGs - സ്വയം സഹായ സംഘങ്ങൾ):
ഒരു ചെറിയ കൂട്ടം ആളുകൾ (പ്രധാനമായും സ്ത്രീകൾ) ഒരുമിച്ച് ചേർന്ന് പണം സ്വരൂപിക്കുകയും, അംഗങ്ങൾക്ക് കുറഞ്ഞ പലിശയ്ക്ക് വായ്പ നൽകുകയും ചെയ്യുന്ന അനൗപചാരിക സംഘങ്ങളാണിത്.
സാമ്പത്തിക ഉൾപ്പെടുത്തലിനും (financial inclusion) സ്ത്രീശാക്തീകരണത്തിനുമുള്ള ഒരു പ്രധാന ഉപകരണമാണിത്.
Mains-Oriented Notes
ഇന്ത്യയിൽ കാർഷിക മേഖലയുടെ സ്ത്രീവൽക്കരണം അതിവേഗം നടന്നുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. എന്നാൽ, പുരുഷാധിപത്യപരമായ സാമൂഹിക വ്യവസ്ഥകളും, പിന്തുടർച്ചാവകാശ നിയമങ്ങളിലെ അവ്യക്തതകളും കാരണം സ്ത്രീകൾക്ക് ഭൂമിയുടെ മേൽ അവകാശം ലഭിക്കുന്നില്ല.
സ്ത്രീകളുടെ പേരിലുള്ള ഭൂമിയുടെ അഭാവം, കിസാൻ ക്രെഡിറ്റ് കാർഡ്, പിഎം-കിസാൻ പോലുള്ള പദ്ധതികളുടെ പ്രയോജനം അവർക്ക് ലഭിക്കുന്നതിൽ നിന്ന് തടയുന്നു.
സർക്കാർ പദ്ധതികൾ പലപ്പോഴും 'കർഷകൻ' എന്നതിനെ ഒരു പുരുഷനായി കണ്ടുകൊണ്ടാണ് രൂപകൽപ്പന ചെയ്യുന്നത്. സ്ത്രീകൾക്ക് അനുയോജ്യമായ കാർഷിക ഉപകരണങ്ങളുടെയും സാങ്കേതികവിദ്യയുടെയും അഭാവമുണ്ട്.
Pros (നിലവിലെ സാഹചര്യത്തിന്റെ നല്ല വശങ്ങൾ):
സ്ത്രീ കർഷകർക്കായി പ്രത്യേക പദ്ധതികൾ (MKSP) സർക്കാർ നടപ്പിലാക്കുന്നുണ്ട്.
സ്വയം സഹായ സംഘങ്ങൾ (SHGs) വഴി സ്ത്രീകളുടെ സാമ്പത്തിക പങ്കാളിത്തം വർധിച്ചിട്ടുണ്ട്.
ദേശീയ, അന്താരാഷ്ട്ര തലങ്ങളിൽ ഈ വിഷയം കൂടുതൽ ശ്രദ്ധ നേടുന്നു.
Cons (ദോഷങ്ങൾ):
ഭൂമിയുടെ ഉടമസ്ഥാവകാശമില്ലായ്മയാണ് ഏറ്റവും വലിയ തടസ്സം. ഇത് മിക്ക സർക്കാർ പദ്ധതികളെയും സ്ത്രീകൾക്ക് അപ്രാപ്യമാക്കുന്നു.
നയങ്ങൾ പലപ്പോഴും സ്ത്രീകളുടെ ആവശ്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് രൂപകൽപ്പന ചെയ്തവയല്ല.
പദ്ധതികളുടെ നടത്തിപ്പിൽ താഴെത്തട്ടിൽ പാളിച്ചകൾ സംഭവിക്കുന്നു.
Balanced View / The Way Forward (സന്തുലിതമായ കാഴ്ചപ്പാട്):
ഈ പ്രശ്നം പരിഹരിക്കാൻ ഒരു ബഹുമുഖ സമീപനം ആവശ്യമാണ്.
Legal Reforms (നിയമപരമായ പരിഷ്കാരങ്ങൾ): സ്ത്രീകൾക്ക് പിന്തുടർച്ചാവകാശത്തിലൂടെ ഭൂമി ലഭിക്കുന്നു എന്ന് ഉറപ്പാക്കാൻ നിയമങ്ങൾ കർശനമായി നടപ്പിലാക്കുക. ഭൂമിക്ക് സംയുക്ത പട്ടയം (joint pattas) നൽകാൻ പ്രത്യേക പദ്ധതികൾ ആവിഷ്കരിക്കുക.
Gender-Sensitive Policies (ലിംഗഭേദമനുസരിച്ചുള്ള നയങ്ങൾ): സ്ത്രീകൾക്ക് എളുപ്പത്തിൽ ഉപയോഗിക്കാൻ കഴിയുന്ന കാർഷിക ഉപകരണങ്ങൾ രൂപകൽപ്പന ചെയ്യുക. ഭൂമി ഈടായി വെക്കാതെ വായ്പ നൽകുന്ന സാമ്പത്തിക ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കുക.
Capacity Building (ശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കൽ): കൃഷിയിൽ മാത്രമല്ല, സാമ്പത്തിക ആസൂത്രണം, വിപണനം, നേതൃത്വം എന്നീ മേഖലകളിലും സ്ത്രീകൾക്ക് പരിശീലനം നൽകുക. ഇതിനായി സ്വയം സഹായ സംഘങ്ങളെയും കർഷക ഉൽപാദക സംഘടനകളെയും (FPOs) ഉപയോഗിക്കാം.
Data-Driven Approach (ഡാറ്റ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള സമീപനം): പ്രശ്നങ്ങൾ കൃത്യമായി മനസ്സിലാക്കാനും ഫലപ്രദമായ പരിഹാരങ്ങൾ കണ്ടെത്താനും ലിംഗഭേദം തിരിച്ചുള്ള കാർഷിക ഡാറ്റ (gender-disaggregated data) ശേഖരിക്കണം.
COMMENTS