India's Food Safety Regime: Progress, Gaps, and the Path Forward
UPSC Relevance
Prelims: Current events of national importance, General Issues on Environmental ecology, General Science (Food safety, additives, contaminants), Indian Polity (Statutory Bodies like FSSAI).
Mains:
GS Paper 2: Governance - "Government policies and interventions for development in various sectors and issues arising out of their design and implementation," "Statutory, regulatory and various quasi-judicial bodies."
GS Paper 3: Science and Technology (applications in everyday life), Indian Economy (Food processing and related industries).
Key Highlights of the News
Evolution of Laws (നിയമങ്ങളുടെ പരിണാമം): ഇന്ത്യയുടെ ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ നിയമങ്ങൾ 1954-ലെ 'മായംചേർക്കൽ നിരോധന നിയമത്തിൽ' (Prevention of Food Adulteration - PFA Act) നിന്ന് 2006-ലെ 'ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ, നിലവാര നിയമത്തിലേക്ക്' (Food Safety and Standards Act - FSSA) മാറി.
Shift in Approach (സമീപനത്തിലെ മാറ്റം): പഴയ നിയമം 'മായം ചേർത്തത്/ഇല്ലാത്തത്' എന്ന ദ്വന്ദ്വ സമീപനം (binary approach) സ്വീകരിച്ചപ്പോൾ, പുതിയ നിയമം ശാസ്ത്രീയമായ 'റിസ്ക് അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള സമീപനം' (risk-based approach) സ്വീകരിച്ചു.
Establishment of FSSAI (FSSAI-യുടെ രൂപീകരണം): 2006-ലെ നിയമപ്രകാരം, ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ മാനദണ്ഡങ്ങൾ നിശ്ചയിക്കുന്നതിനായി ഫുഡ് സേഫ്റ്റി ആൻഡ് സ്റ്റാൻഡേർഡ് അതോറിറ്റി ഓഫ് ഇന്ത്യ (Food Safety and Standards Authority of India - FSSAI) എന്ന സ്ഥാപനം രൂപീകരിച്ചു.
Current Challenges (നിലവിലെ വെല്ലുവിളികൾ):
Lack of India-specific Data: ഇന്ത്യയിലെ ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ മാനദണ്ഡങ്ങൾ കൂടുതലും അന്താരാഷ്ട്ര വിവരങ്ങളെ ആശ്രയിച്ചാണ്. ഇന്ത്യക്കാരുടെ ഭക്ഷണരീതി, കാർഷിക രീതികൾ എന്നിവ പരിഗണിച്ചുകൊണ്ടുള്ള പഠനങ്ങൾ കുറവാണ്.
Absence of Total Diet Study (TDS): ഭക്ഷണത്തിലൂടെ നമ്മുടെ ശരീരത്തിൽ എത്തുന്ന വിവിധ രാസവസ്തുക്കളുടെ ആകെ അളവ് കണക്കാക്കാനുള്ള 'ടോട്ടൽ ഡയറ്റ് സ്റ്റഡി' (Total Diet Study) ഇന്ത്യയിൽ ഇല്ല.
Poor Risk Communication: സാങ്കേതിക പദങ്ങളായ MRL, ADI എന്നിവ പൊതുജനങ്ങൾക്ക് മനസ്സിലാകുന്ന രീതിയിൽ വിശദീകരിക്കുന്നതിൽ പരാജയപ്പെടുന്നു.
Legacy Issues: ശാസ്ത്രീയമായി സുരക്ഷിതമെന്ന് തെളിയിക്കപ്പെട്ടിട്ടും, മോണോസോഡിയം ഗ്ലൂട്ടമേറ്റ് (Monosodium Glutamate - MSG) പോലുള്ള ഉൽപ്പന്നങ്ങൾക്ക് ഇപ്പോഴും തെറ്റിദ്ധാരണാജനകമായ മുന്നറിയിപ്പ് ലേബലുകൾ നൽകുന്നു.
Way Forward (മുന്നോട്ടുള്ള വഴി): ഇന്ത്യ-നിർദ്ദിഷ്ട ഗവേഷണങ്ങളിൽ (India-specific research) നിക്ഷേപിക്കുക, റിസ്ക് കമ്മ്യൂണിക്കേഷൻ മെച്ചപ്പെടുത്തുക, കാലഹരണപ്പെട്ട നിയമങ്ങൾ മാറ്റുക, പൊതുജന വിശ്വാസം വർദ്ധിപ്പിക്കുക എന്നിവയാണ് പ്രധാന നിർദ്ദേശങ്ങൾ.
Key Concepts Explained
FSSAI (Food Safety and Standards Authority of India):
കേന്ദ്ര ആരോഗ്യ, കുടുംബക്ഷേമ മന്ത്രാലയത്തിന് കീഴിലുള്ള ഒരു നിയമപരമായ സ്ഥാപനമാണിത് (statutory body).
ഭക്ഷ്യവസ്തുക്കളുടെ നിർമ്മാണം, സംഭരണം, വിതരണം, വിൽപ്പന എന്നിവയുടെയെല്ലാം സുരക്ഷയും നിലവാരവും ഉറപ്പുവരുത്തുക എന്നതാണ് ഇതിന്റെ പ്രധാന ചുമതല.
Codex Alimentarius Commission:
ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ ഭക്ഷ്യ കാർഷിക സംഘടനയും (FAO) ലോകാരോഗ്യ സംഘടനയും (WHO) ചേർന്ന് സ്ഥാപിച്ച ഒരു അന്താരാഷ്ട്ര സമിതിയാണിത്.
ഉപഭോക്താക്കളുടെ ആരോഗ്യം സംരക്ഷിക്കുന്നതിനും ഭക്ഷ്യവ്യാപാരത്തിൽ നീതിയുക്തമായ മാനദണ്ഡങ്ങൾ ഉറപ്പാക്കുന്നതിനും വേണ്ടിയുള്ള അന്താരാഷ്ട്ര ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ മാനദണ്ഡങ്ങൾ (food standards) ഈ സമിതി തയ്യാറാക്കുന്നു. FSSAI പലപ്പോഴും ഈ മാനദണ്ഡങ്ങൾ സ്വീകരിക്കാറുണ്ട്.
Risk-Based Approach (റിസ്ക് അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള സമീപനം):
ഒരു ഭക്ഷ്യവസ്തുവിലെ രാസവസ്തുവിനെ പൂർണ്ണമായി നിരോധിക്കുന്നതിന് പകരം, അതിന്റെ അളവ് എത്രത്തോളമായാൽ മനുഷ്യന്റെ ആരോഗ്യത്തിന് ഹാനികരമാകും എന്ന് ശാസ്ത്രീയമായി വിലയിരുത്തി ഒരു സുരക്ഷിത പരിധി നിശ്ചയിക്കുന്ന രീതിയാണിത്.
MRLs (Maximum Residue Limits - കീടനാശിനികളുടെ പരമാവധി അവശിഷ്ട പരിധി), ADI (Acceptable Daily Intake - ദിവസേന കഴിക്കാവുന്ന സുരക്ഷിതമായ അളവ്) എന്നിവ ഇതിന്റെ ഭാഗമാണ്.
Total Diet Study (TDS):
ഒരു സാധാരണ വ്യക്തി കഴിക്കുന്ന എല്ലാത്തരം ഭക്ഷണങ്ങളും ഉൾപ്പെടുത്തി, അതിലൂടെ ശരീരത്തിലെത്തുന്ന വിവിധ രാസവസ്തുക്കളുടെയും കീടനാശിനികളുടെയും ആകെ അളവ് (cumulative exposure) കണ്ടെത്തുന്നതിനുള്ള ഒരു സമഗ്രമായ പഠനമാണിത്. ഇത് കൂടുതൽ കൃത്യമായ റിസ്ക് വിലയിരുത്തലിന് സഹായിക്കുന്നു.
Mains-Oriented Notes
ഇന്ത്യയിലെ വൈവിധ്യമാർന്ന ഭക്ഷണരീതികളും, കാർഷിക രീതികളും, പാചക ശൈലികളും കാരണം അന്താരാഷ്ട്ര ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ മാനദണ്ഡങ്ങൾ അതേപടി പകർത്തുന്നത് അപര്യാപ്തമാണ്. അതിനാൽ ഇന്ത്യ-നിർദ്ദിഷ്ട പഠനങ്ങൾ (India-specific studies) അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്.
ഇന്ത്യയിലെ വലിയൊരു വിഭാഗം വരുന്ന അസംഘടിത ഭക്ഷ്യമേഖലയെ (ഉദാ: വഴിയോര കച്ചവടക്കാർ) നിയമത്തിന്റെ പരിധിയിൽ കൊണ്ടുവരുന്നത് ഒരു വലിയ വെല്ലുവിളിയാണ്.
ഭക്ഷ്യസുരക്ഷ, പൊതുജനാരോഗ്യവുമായി (ഭക്ഷ്യജന്യ രോഗങ്ങൾ തടയൽ) നേരിട്ട് ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. കൂടാതെ, അന്താരാഷ്ട്ര നിലവാരം പുലർത്തുന്നത് ഇന്ത്യയുടെ ഭക്ഷ്യ ഉൽപ്പന്നങ്ങളുടെ കയറ്റുമതി (food exports) വർദ്ധിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കും.
Pros (നേട്ടങ്ങൾ):
ശാസ്ത്രീയ സമീപനമുള്ള ആധുനിക നിയമം (FSSA, 2006) നിലവിൽ വന്നു.
FSSAI എന്ന ഒരു പ്രത്യേക അതോറിറ്റി സ്ഥാപിച്ചത് ഏകോപനത്തിന് സഹായിച്ചു.
അന്താരാഷ്ട്ര മാനദണ്ഡങ്ങളുമായി (Codex) യോജിച്ച് പോകുന്നത് ആഗോള വ്യാപാരത്തിന് ഗുണകരമാണ്.
Cons (ദോഷങ്ങൾ):
നിയമം നടപ്പിലാക്കുന്നതിലെ വിടവുകൾ.
ഇന്ത്യൻ സാഹചര്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ചുള്ള ശാസ്ത്രീയ വിവരങ്ങളുടെ അഭാവം.
പൊതുജനങ്ങളുമായി ശരിയായ രീതിയിൽ സംവദിക്കുന്നതിലെ പരാജയം.
MSG-യുടെ കാര്യത്തിലെ പോലെ, കാലഹരണപ്പെട്ട നിയമങ്ങൾ നിലനിൽക്കുന്നത് ആശയക്കുഴപ്പം സൃഷ്ടിക്കുന്നു.
Balanced View / The Way Forward (സന്തുലിതമായ കാഴ്ചപ്പാട്):
ഇന്ത്യ ഭക്ഷ്യസുരക്ഷയിൽ ശക്തമായ ഒരു അടിത്തറയിട്ടിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ, അന്താരാഷ്ട്ര മാനദണ്ഡങ്ങൾ സ്വീകരിക്കുന്നതിനപ്പുറം, നമ്മുടെ സ്വന്തം സാഹചര്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് അവയെ പരുവപ്പെടുത്തുകയും പുതിയവ വികസിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യേണ്ടതുണ്ട്.
ഇതിനായി ഗവേഷണത്തിലും വികസനത്തിലും (R&D) കൂടുതൽ നിക്ഷേപം ആവശ്യമാണ്. സംസ്ഥാനതല ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ സംവിധാനങ്ങൾ ശക്തിപ്പെടുത്തണം.
വെറുമൊരു റെഗുലേറ്ററി അതോറിറ്റി എന്നതിലുപരി, പൊതുജനങ്ങളെ ബോധവൽക്കരിക്കുന്നതിലും വിശ്വാസം നേടിയെടുക്കുന്നതിലും FSSAI കൂടുതൽ ശ്രദ്ധിക്കണം. ശാസ്ത്രീയ സത്യങ്ങളും പൊതുജനങ്ങളുടെ ആശങ്കകളും തമ്മിൽ ഒരു സന്തുലിതാവസ്ഥ കണ്ടെത്തേണ്ടത് അത്യാവശ്യമാണ്.
COMMENTS