India's Proactive Diplomatic Engagement with Europe
UPSC Relevance
Prelims: Current events of national and international importance, International Relations, International Institutions (EU, G7, FATF), Economy (FTA, IMEC).
Mains:
GS Paper 2: International Relations - "Bilateral, regional and global groupings and agreements involving India and/or affecting India’s interests," "Effect of policies and politics of developed and developing countries on India’s interests," "India and its neighborhood."
Key Highlights of the News
EAM's Visit (വിദേശകാര്യ മന്ത്രിയുടെ സന്ദർശനം): വിദേശകാര്യ മന്ത്രി എസ്. ജയശങ്കർ ഫ്രാൻസ്, ബെൽജിയം എന്നീ യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളിൽ ഔദ്യോഗിക സന്ദർശനം നടത്തുന്നു.
Primary Objective (പ്രധാന ലക്ഷ്യം): ഓപ്പറേഷൻ സിന്ദൂറിന് (Operation Sindoor) ശേഷം, ഭീകരതയ്ക്കെതിരായ ഇന്ത്യയുടെ പോരാട്ടത്തിന് അന്താരാഷ്ട്ര പിന്തുണ ഉറപ്പാക്കുക, നയതന്ത്ര ബന്ധങ്ങൾ (diplomatic engagement) ശക്തിപ്പെടുത്തുക.
Key Agendas (പ്രധാന അജണ്ടകൾ):
ഇന്ത്യ-യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ സ്വതന്ത്ര വ്യാപാര കരാർ (India-EU Free Trade Agreement - FTA).
ഇന്ത്യ-മിഡിൽ ഈസ്റ്റ്-യൂറോപ്പ് സാമ്പത്തിക ഇടനാഴി (India-Middle East-Europe-Economic Corridor - IMEC).
വജ്രവ്യാപാരിയായ മെഹുൽ ചോക്സിയെ (Mehul Choksi) ഇന്ത്യയിലേക്ക് നാടുകടത്തുന്നത് സംബന്ധിച്ച ചർച്ച.
Multilateral Engagement (ബഹുമുഖ ഇടപെടൽ): ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ, യുഎൻ സുരക്ഷാ കൗൺസിൽ, ഫിനാൻഷ്യൽ ആക്ഷൻ ടാസ്ക് ഫോഴ്സ് (Financial Action Task Force - FATF) തുടങ്ങിയ ബഹുമുഖ വേദികളിൽ ഭീകരതയ്ക്കെതിരെ ഇന്ത്യക്ക് പിന്തുണ തേടും.
G7 Summit Groundwork (G7 ഉച്ചകോടിക്കുള്ള മുന്നൊരുക്കം): കാനഡയിൽ നടക്കുന്ന G7 ഉച്ചകോടിയിൽ പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ ഉഭയകക്ഷി കൂടിക്കാഴ്ചകൾക്ക് മുന്നോടിയായുള്ള ചർച്ചകൾ നടത്തും.
Other Dialogues (മറ്റ് സംവാദങ്ങൾ): ഫ്രാൻസിലെ മാർസെയിൽ നടക്കുന്ന "മെഡിറ്ററേനിയൻ റെയ്സിന ഡയലോഗിൽ" (Mediterranean Raisina Dialogue) പങ്കെടുക്കും.
Key Concepts Explained
India-Middle East-Europe-Economic Corridor (IMEC):
2023-ലെ G20 ഉച്ചകോടിയിൽ പ്രഖ്യാപിച്ച ഒരു ബൃഹത്തായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസന പദ്ധതിയാണിത്.
കപ്പൽ, റെയിൽ ശൃംഖലകൾ വഴി ഇന്ത്യയെ ഗൾഫ് രാജ്യങ്ങളിലൂടെ യൂറോപ്പുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുക എന്നതാണ് ഇതിന്റെ ലക്ഷ്യം.
ഇത് വ്യാപാരം സുഗമമാക്കാനും, ചൈനയുടെ ബെൽറ്റ് ആൻഡ് റോഡ് ഇനിഷ്യേറ്റീവിന് (Belt and Road Initiative - BRI) ഒരു ബദൽ നൽകാനും ലക്ഷ്യമിടുന്നു.
India-EU Free Trade Agreement (FTA):
ഇന്ത്യയും യൂറോപ്യൻ യൂണിയനും തമ്മിൽ ചരക്കുകൾ, സേവനങ്ങൾ, നിക്ഷേപം എന്നിവയിലെ വ്യാപാര തടസ്സങ്ങൾ കുറയ്ക്കുന്നതിനും ഒഴിവാക്കുന്നതിനും ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള ഒരു വ്യാപാര കരാറാണിത്.
ഈ കരാർ ഒപ്പുവെച്ചാൽ, ഇരുവിഭാഗങ്ങളും തമ്മിലുള്ള വ്യാപാരം ഗണ്യമായി വർധിക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട്.
Financial Action Task Force (FATF):
കള്ളപ്പണം വെളുപ്പിക്കൽ (money laundering), ഭീകരവാദത്തിന് സാമ്പത്തിക സഹായം നൽകൽ (terrorist financing) എന്നിവ തടയുന്നതിനായി പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒരു ആഗോള അന്തർ സർക്കാർ സ്ഥാപനമാണിത്.
അന്താരാഷ്ട്ര സാമ്പത്തിക വ്യവസ്ഥയെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡങ്ങൾ ഇത് രൂപീകരിക്കുന്നു. ഈ മാനദണ്ഡങ്ങൾ പാലിക്കാത്ത രാജ്യങ്ങളെ 'ഗ്രേ ലിസ്റ്റിലോ' (grey list) 'ബ്ലാക്ക് ലിസ്റ്റിലോ' (black list) ഉൾപ്പെടുത്താൻ FATF-ന് അധികാരമുണ്ട്.
Mains-Oriented Notes
ഈ സന്ദർശനം ഇന്ത്യയുടെ വിദേശനയത്തിൽ വന്ന മാറ്റത്തെയാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. പ്രതിരോധത്തിൽ ഊന്നിയുള്ള നയത്തിൽ നിന്ന് മാറി, കൂടുതൽ സജീവവും ഉറച്ചതുമായ (proactive and assertive) ഒരു നിലപാടിലേക്ക് ഇന്ത്യ മാറിയിരിക്കുന്നു.
'ഓപ്പറേഷൻ സിന്ദൂർ' പോലുള്ള സുരക്ഷാ നടപടികൾക്ക് ശേഷം, അതിന്റെ കാരണങ്ങൾ അന്താരാഷ്ട്ര സമൂഹത്തെ ബോധ്യപ്പെടുത്താനും പിന്തുണ നേടാനുമുള്ള നയതന്ത്രപരമായ നീക്കങ്ങൾ ഇന്ത്യ നടത്തുന്നു.
Multi-alignment Strategy: ഒരേ സമയം G7, BRICS, Quad തുടങ്ങിയ വിവിധ ഗ്രൂപ്പുകളുമായി ഇന്ത്യ സഹകരിക്കുന്നു. ഇത് ഇന്ത്യയുടെ തന്ത്രപരമായ സ്വയംഭരണാവകാശം (strategic autonomy) വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു.
Geo-economics: IMEC, FTA പോലുള്ള സാമ്പത്തിക പദ്ധതികളിലൂടെ ഇന്ത്യ തങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക താൽപ്പര്യങ്ങളെയും നയതന്ത്ര ലക്ഷ്യങ്ങളെയും ഒരുമിച്ച് കൊണ്ടുപോകാൻ ശ്രമിക്കുന്നു.
Pros (നേട്ടങ്ങൾ):
ആഗോളതലത്തിൽ ഒരു പ്രമുഖ ശക്തിയെന്ന നിലയിൽ ഇന്ത്യയുടെ സ്ഥാനം ഉറപ്പിക്കുന്നു.
ഭീകരവാദത്തിനെതിരെ അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ സമവായം രൂപീകരിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നു.
പുതിയ സാമ്പത്തിക അവസരങ്ങൾ തുറന്നു നൽകുന്നു.
എതിരാളികളുടെ സ്വാധീനം ചെറുക്കാൻ സഹായിക്കുന്നു.
Cons (ദോഷങ്ങൾ):
ഒരേ സമയം പല രാജ്യങ്ങളുമായുള്ള ബന്ധങ്ങൾ സന്തുലിതമായി കൊണ്ടുപോകുന്നത് വെല്ലുവിളിയാണ് (ഉദാ: റഷ്യയുമായുള്ള ബന്ധവും പാശ്ചാത്യ രാജ്യങ്ങളുമായുള്ള ബന്ധവും).
ഉറച്ച നിലപാടുകൾ ചില രാജ്യങ്ങളുമായി നയതന്ത്രപരമായ ഉരസലുകൾക്ക് കാരണമായേക്കാം.
സൈനിക നടപടികൾക്ക് ശേഷം സംഘർഷം വർധിക്കാനുള്ള സാധ്യതയുണ്ട്.
Balanced View / The Way Forward (സന്തുലിതമായ കാഴ്ചപ്പാട്):
ഇന്നത്തെ ഭൗമരാഷ്ട്രീയ സാഹചര്യത്തിൽ ഇന്ത്യയുടെ സജീവമായ ഇടപെടൽ അനിവാര്യമാണ്. സൈനിക ശക്തിയും (hard power) നയതന്ത്രവും സാമ്പത്തിക പങ്കാളിത്തവും (soft power) ചേർന്ന ഒരു 'സ്മാർട്ട് പവർ' (smart power) സമീപനമാണ് ഇന്ത്യ സ്വീകരിക്കേണ്ടത്.
ഇന്ത്യയുടെ നിലപാടും സുരക്ഷാ ആശങ്കകളും അന്താരാഷ്ട്ര പങ്കാളികളെ വ്യക്തമായി ധരിപ്പിക്കേണ്ടത് അത്യാവശ്യമാണ്.
ഈ നയങ്ങളെ പിന്തുണയ്ക്കാൻ ശക്തമായ ആഭ്യന്തര സാമ്പത്തിക അടിത്തറയും രാഷ്ട്രീയ സമവായവും നിർണായകമാണ്.
COMMENTS