The Russia-Ukraine War: A Fragile Endgame and Diplomatic Challenges
UPSC Relevance
Prelims: Current events of national and international importance, International Relations (major global conflicts), International Institutions (NATO, EU, UN).
Mains:
GS Paper 2: International Relations - "Effect of policies and politics of developed and developing countries on India’s interests," "Important International institutions, agencies and fora- their structure, mandate," "Bilateral, regional and global groupings and agreements involving India."
Key Highlights of the News
Escalation of Conflict (സംഘർഷം രൂക്ഷമാകുന്നു): സമാധാന ചർച്ചകൾ പുരോഗമിക്കുന്നതിനിടയിലും, ഉക്രെയ്ൻ 'ഓപ്പറേഷൻ സ്പൈഡർവെബ്' (Operation Spiderweb) എന്ന പേരിൽ റഷ്യൻ താവളങ്ങൾക്കെതിരെ ഡ്രോൺ ആക്രമണം നടത്തി. ഇത് സംഘർഷം കൂടുതൽ വഷളാക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട്.
Revival of Peace Talks (സമാധാന ചർച്ചകൾ പുനരാരംഭിച്ചു): ഇസ്താംബൂളിൽ (Istanbul peace process) വെച്ച് റഷ്യയും ഉക്രെയ്നും തമ്മിലുള്ള സമാധാന ചർച്ചകൾ പുനരാരംഭിച്ചു. തടവുകാരെ കൈമാറുകയും, വെടിനിർത്തൽ വ്യവസ്ഥകൾ ചർച്ച ചെയ്യുകയും ചെയ്തു.
Divergent Demands (വ്യത്യസ്തമായ ആവശ്യങ്ങൾ):
Russia: ഉക്രെയ്ൻ നിഷ്പക്ഷത (Ukrainian neutrality) പാലിക്കുക, നാറ്റോയിൽ ചേരാതിരിക്കുക (NATO-membership ban), സൈന്യത്തെ കുറയ്ക്കുക എന്നിവയാണ് റഷ്യയുടെ പ്രധാന ആവശ്യങ്ങൾ.
Ukraine & Europe: സ്ഥിരമായ വെടിനിർത്തൽ, സൈന്യത്തിന് പരിധിയില്ലാതിരിക്കുക, അമേരിക്കയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ നാറ്റോയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 5-ന് സമാനമായ സുരക്ഷാ ഉറപ്പ് (security guarantee) എന്നിവയാണ് ഉക്രെയ്നിന്റെയും യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളുടെയും ആവശ്യം.
US Role and 'America First' Policy (അമേരിക്കയുടെ പങ്കും 'അമേരിക്ക ഫസ്റ്റ്' നയവും): അമേരിക്കൻ പ്രസിഡന്റ് ഡൊണാൾഡ് ട്രംപിന്റെ 'അമേരിക്ക ഫസ്റ്റ്' നയപ്രകാരം, ഈ യുദ്ധം വേഗത്തിൽ അവസാനിപ്പിക്കാൻ അദ്ദേഹം ശ്രമിക്കുന്നു. ചൈന, പശ്ചിമേഷ്യ, ഇന്തോ-പസഫിക് മേഖല എന്നിവയിൽ കൂടുതൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കാനാണ് അമേരിക്ക ആഗ്രഹിക്കുന്നത്.
Nuclear Dimension (ആണവായുധ ഭീഷണി): യുദ്ധം ഒരു ആണവ സംഘർഷത്തിലേക്ക് (nuclear escalation) നയിക്കുമോ എന്ന ഭയമുണ്ട്. 2026-ൽ റഷ്യയുമായുള്ള ന്യൂ സ്റ്റാർട്ട് ഉടമ്പടി (NEW START Treaty) അവസാനിക്കുന്നത് ഈ ആശങ്ക വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു.
Proxy War Dynamics (പകരക്കാരുടെ യുദ്ധം): ഈ യുദ്ധം റഷ്യയും, ഉക്രെയ്നെ സഹായിക്കുന്ന പാശ്ചാത്യ രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ഒരു 'പ്രോക്സി യുദ്ധമായി' (proxy war) മാറിയിരിക്കുന്നു. ഇത് ഉക്രെയ്നിന്റെ തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കാനുള്ള കഴിവിനെ പരിമിതപ്പെടുത്തുന്നു.
Key Concepts Explained
Proxy War (പകരക്കാരുടെ യുദ്ധം):
രണ്ട് വലിയ ശക്തികൾ നേരിട്ട് ഏറ്റുമുട്ടുന്നതിന് പകരം, മറ്റ് രാജ്യങ്ങളെയോ ഗ്രൂപ്പുകളെയോ ഉപയോഗിച്ച് പരോക്ഷമായി യുദ്ധം ചെയ്യുന്നതിനെയാണ് പ്രോക്സി യുദ്ധം എന്ന് പറയുന്നത്.
ഇവിടെ, റഷ്യയും, ഉക്രെയ്നെ സൈനികമായും സാമ്പത്തികമായും സഹായിക്കുന്ന അമേരിക്കയും നാറ്റോയും തമ്മിലുള്ള ഒരു പ്രോക്സി യുദ്ധമായാണ് ഇതിനെ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്.
NATO's Article 5 (നാറ്റോയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 5):
നോർത്ത് അറ്റ്ലാന്റിക് ട്രീറ്റി ഓർഗനൈസേഷന്റെ (NATO) സ്ഥാപക ഉടമ്പടിയിലെ ഒരു പ്രധാന വകുപ്പാണിത്.
ഇതനുസരിച്ച്, നാറ്റോയിലെ ഏതെങ്കിലും ഒരംഗരാജ്യത്തിനെതിരായ ആക്രമണം, എല്ലാ അംഗരാജ്യങ്ങൾക്കുമെതിരായ ആക്രമണമായി കണക്കാക്കുകയും, അവർ ഒരുമിച്ച് അതിനെ പ്രതിരോധിക്കുകയും ചെയ്യും. ഇതാണ് 'കൂട്ടായ പ്രതിരോധം' (collective defence) എന്ന തത്വം. ഉക്രെയ്ൻ ഇതേപോലൊരു സുരക്ഷാ ഉറപ്പാണ് ആവശ്യപ്പെടുന്നത്.
NEW START Treaty (ന്യൂ സ്റ്റാർട്ട് ഉടമ്പടി):
അമേരിക്കയും റഷ്യയും തമ്മിലുള്ള ഒരു സുപ്രധാന ആണവായുധ നിയന്ത്രണ ഉടമ്പടിയാണിത് (nuclear arms control treaty).
ഇരു രാജ്യങ്ങൾക്കും വിന്യസിക്കാൻ കഴിയുന്ന ദീർഘദൂര ആണവായുധങ്ങളുടെ എണ്ണത്തിന് ഇത് പരിധി നിശ്ചയിക്കുന്നു.
ഈ ഉടമ്പടി 2026-ൽ അവസാനിക്കുന്നത് ആഗോള സുരക്ഷയ്ക്ക് ഒരു വെല്ലുവിളിയാണ്.
Mains-Oriented Notes
Strategic Balancing Act: റഷ്യ-ഉക്രെയ്ൻ യുദ്ധം ഇന്ത്യയുടെ വിദേശനയത്തിന് ഒരു വലിയ പരീക്ഷണമാണ്. ഇന്ത്യക്ക് റഷ്യയുമായി ദീർഘകാലത്തെ പ്രതിരോധ, ഊർജ്ജ ബന്ധങ്ങളുണ്ട്. അതേസമയം, അമേരിക്കയും യൂറോപ്യൻ യൂണിയനുമായും ശക്തമായ സാമ്പത്തിക, തന്ത്രപരമായ പങ്കാളിത്തമുണ്ട്.
ഇന്ത്യ ഈ യുദ്ധത്തിൽ ഒരു നിഷ്പക്ഷ നിലപാട് (neutral stance) സ്വീകരിക്കുകയും, നയതന്ത്രത്തിലൂടെയും ചർച്ചകളിലൂടെയും പ്രശ്നം പരിഹരിക്കണമെന്ന് തുടർച്ചയായി ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. ഇത് ഇന്ത്യയുടെ 'തന്ത്രപരമായ സ്വയംഭരണ' (strategic autonomy) നയത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്.
Economic Impact on India: യുദ്ധം കാരണം ആഗോളതലത്തിൽ ഇന്ധന, ഭക്ഷ്യ, രാസവള വിലകൾ വർധിച്ചത് ഇന്ത്യയെ പ്രതികൂലമായി ബാധിച്ചു.
Opportunity for India: ഇരുപക്ഷവുമായും നല്ല ബന്ധം പുലർത്തുന്ന ഇന്ത്യക്ക്, സമാധാന ചർച്ചകളിൽ ഒരു മധ്യസ്ഥന്റെ (mediator) പങ്ക് വഹിക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട്.
Pros (ഇന്ത്യയുടെ നിലപാടിന്റെ ഗുണങ്ങൾ):
Maintaining Partnerships: റഷ്യ, അമേരിക്ക, യൂറോപ്പ് എന്നിവരുമായുള്ള ബന്ധം ഒരേ സമയം നിലനിർത്താൻ സാധിച്ചു.
Energy Security: റഷ്യയിൽ നിന്ന് കുറഞ്ഞ വിലയ്ക്ക് എണ്ണ വാങ്ങാൻ സാധിച്ചത് ഇന്ത്യയുടെ ഊർജ്ജ സുരക്ഷയ്ക്ക് സഹായിച്ചു.
Independent Foreign Policy: മറ്റ് രാജ്യങ്ങളുടെ സമ്മർദ്ദത്തിന് വഴങ്ങാതെ, സ്വന്തം താൽപ്പര്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് ഒരു സ്വതന്ത്ര വിദേശനയം രൂപീകരിക്കാൻ ഇന്ത്യക്ക് കഴിഞ്ഞു.
Cons (ദോഷങ്ങൾ):
Western Criticism: റഷ്യയെ ശക്തമായി അപലപിക്കാത്തതിന് ഇന്ത്യക്ക് പാശ്ചാത്യ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്ന് വിമർശനം നേരിടേണ്ടി വന്നു.
Risk of Isolation: ചൈന-റഷ്യ അച്ചുതണ്ട് ശക്തിപ്പെടുന്നത് ഇന്ത്യയുടെ ദീർഘകാല താൽപ്പര്യങ്ങൾക്ക് ഗുണകരമല്ല.
Impact on Defence Supplies: റഷ്യയിൽ നിന്നുള്ള പ്രതിരോധ സാമഗ്രികളുടെ വിതരണത്തെ യുദ്ധം ബാധിക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട്.
Balanced View / The Way Forward (സന്തുലിതമായ കാഴ്ചപ്പാട്):
ഇന്ത്യയുടെ നിലവിലെ നിഷ്പക്ഷവും സംഭാഷണത്തിലൂന്നിയതുമായ നിലപാട് പ്രായോഗികമാണ്. ദേശീയ താൽപ്പര്യങ്ങൾക്കാണ് ഇന്ത്യ പ്രഥമ പരിഗണന നൽകേണ്ടത്.
യുദ്ധം അവസാനിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള ഏത് സമാധാന ശ്രമങ്ങളെയും ഇന്ത്യ പിന്തുണയ്ക്കണം. ആവശ്യമെങ്കിൽ, ഒരു സമാധാന ദൂതന്റെ പങ്ക് വഹിക്കാൻ തയ്യാറാകണം.
അതേസമയം, മാറുന്ന ആഗോള സാഹചര്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് പ്രതിരോധ, സാമ്പത്തിക മേഖലകളിൽ ആത്മനിർഭരത (Aatmanirbhar Bharat) കൈവരിക്കേണ്ടതിന്റെ പ്രാധാന്യം ഈ യുദ്ധം അടിവരയിടുന്നു. പ്രതിരോധ സാമഗ്രികൾക്കായി ഒരു രാജ്യത്തെ മാത്രം ആശ്രയിക്കുന്നതിന്റെ അപകടസാധ്യതകൾ ഇത് വ്യക്തമാക്കുന്നു.
COMMENTS